In memoriam. Eddy Pieters Graafland, 5 januari 1934 – 28 april 2020.
Bijna twaalf jaar lang stond hij onder de lat bij Feyenoord. Van 1958 tot 1969 kon de keeperspositie bijna blind worden ingevuld. Eredivisie? Eddy PG op doel. Oefenwedstrijd? Eddy PG op doel. Europees? Eddy PG op doel.
De van oorsprong Amsterdamse keeper had er al acht jaar bij Ajax op zitten, toen hij in 1958 voor een record-transfersom van 134.000 gulden de overstap naar Feyenoord maakte. Toen al een opvallende overstap, vanwege de hoge transfersom én vanwege de overstap naar de grote rivaal. Eddy PG was daar stellig in: Ajax had tegen hem gelogen, dus voor die club wilde hij niet meer spelen.
Het geschil ontstond vlak voor het trainingskamp van de Amsterdammers naar Zuid-Afrika. “Dat was behoorlijk uniek voor die tijd”, vertelde Eddy PG er in 2018 over in Hand in Hand. “Maar ik had ook een goede baan als vertegenwoordiger in sportartikelen. Met mijn baas had ik afgesproken dat ik twee weken weg kon voor het trainingskamp. Toen we op Schiphol klaar stonden voor vertrek, werd ineens doodleuk gezegd dat we niet vijftien maar 21 dagen weg gingen. Uiteindelijk ben ik toch gegaan, maar wel met de toezegging dat ik eerder naar huis ging. Niemand had verwacht dat ik het ook echt zou doen. Een teamgenoot heeft me naar het vliegtuig gebracht. Het bestuur, trainers, niemand liet iets van zich horen. Dat heeft me zo gekrenkt dat ik zei: ‘Voor Ajax speel ik nooit meer’.”
En zo geschiedde. Twaalf jaar lang, zijn hele verdere carrière als speler, zou Eddy Pieters Graafland bij Feyenoord blijven. Vier keer werd hij kampioen met Feyenoord. Een succesreeks die mede te danken was aan de komst van Pieters Graafland, want hoewel er in het veld topspelers als Moulijn en Van der Gijp liepen, was de keeperspositie tot die tijd een probleem. “Keeper is toch een van de belangrijkste plekken van het elftal”, zei Eddy PG erover in al zijn bescheidenheid.
Het feit dat hij keeper werd, had hij naar eigen zeggen te danken aan het feit dat hij de jongste thuis was. “Als ik met mijn vader en mijn twee broers ging voetballen, moest ik maar op doel gaan staan en de ballen ophalen die het veld uit geschoten werden. Dus áls er een bal op mijn doel (twee jassen op de grond) werd geschoten, deed ik er alles aan om ervoor te zorgen dat ik die bal in ieder geval niet hoefde te gaan halen.”
Zo ontwikkelde Eddy Pieters Graafland zich tot de keeper die risico’s durfde te nemen. Zijn lange lichaam gooide hij zonder vrees voor de tegenstander. Linkerarm tegen zijn scheen, zodat hij niet meer kon schieten, en meteen met rechts de bal pakken.
Buiten het veld was Eddy Pieters Graafland een zorgzame vader, fervent amateurfilmer, de eerste voetballer met een eigen fanclub en eigenaar van zijn eigen sportzaak, die hij had opgezet met het bonusbedrag dat hij ontving voor de grote transfersom van Ajax naar Feyenoord. Menig Feyenoordsupporter kocht een nieuw shirt of sport-outfit bij Sportcentrum Pieters Graafland op de Langegeer.
In 1970 sloot Eddy PG zijn voetbalcarrière op bijzondere wijze af. De komst van trainer Ernst Happel naar Feyenoord in de zomer van 1969 betekende het einde van Eddy’s lange loopbaan onder de lat. Happel gaf de voorkeur aan de twaalf jaar jongere Eddy Treijtel. Eddy PG moest genoegen nemen met een plaatsje op de bank en speeltijd in het B-elftal. Tot zijn grote ongenoegen. Het B-elftal speelde immers op zaterdag en wie moest er dan in de winkel staan?
Eddy PG zou in dat seizoen, waarin Feyenoord hoge ogen gooide in de Europacup, stilzwijgend naast Ernst Happel op de bank zitten. Tot zijn concurrent Eddy Treijtel in een wedstrijd tegen Ajax door een paar ongelukkige momenten een 1-3 voorsprong vergooide en het 3-3 werd.
“De hele wedstrijd had ik naast Happel op de bank gezeten en hield hij zijn mond. Onderweg naar de bus, zei hij ineens: ‘Jij moet morgen bij mij op kantoor komen’,” vertelde Eddy PG er in 2018 over in Hand in Hand. “Jij moet de finale van de Europacup spelen’, was zijn boodschap de volgende dag.
‘Ik denk er niet aan’, zei ik. Hij maakte eerst mijn carrière kapot en wilde me nu ineens voor de leeuwen gooien.
Waarom ik toch om ging? Als eerste Nederlandse club de Europacup winnen, is uiteindelijk toch het mooiste wat er is. Dus ben ik gaan trainen tot de stukken eraf vlogen. Vlak voor de finale keepte ik nog in het B-elftal en werden we kampioen. Ik claimde ook de wedstrijd van het eerste tegen DOS en een paar dagen later speelden we de Europacupfinale in Milaan. Na dat winnende doelpunt van Kindvall was Happel als eerste bij me om me om de nek te vliegen: ‘Wir haben es geschaft’, zei hij. Dat was het.”
In de weken na de winst van de Europacup was het duidelijk voor Eddy PG: “Ineens was het klaar voor me. Ik had de mooiste prijzen gepakt die je kunt pakken als voetballer. Het was goed zo.
Thuis werd het nieuws met gejuich ontvangen. Mijn vrouw en mijn kinderen hebben toch flink wat druk ervaren van al die jaren dat ik heb gevoetbald. Ook al ging het er thuis nooit over. Met een achternaam als die van ons, kun je niet snel anoniem door het leven.”
Eddy Pieters Graafland overleed dinsdag 28 april 2020 na een ongelukkige val.
Wij wensen zijn vrouw Teddy Pieters Graafland, zijn kinderen en kleinkinderen veel sterkte toe met het verwerken van dit grote verlies.
BIOGRAFIE
– Eddy Pieters Graafland
5 januari 1934 – 28 april 2020.
– Carrière:
1950-1958 Ajax
1958-1970 Feyenoord
Eigenaar sportcentrum Eddy PG op de Langenhorst en Karel Doormanstraat
47 wedstrijden in Oranje
– Positie: keeper
– Prijzen:
Europacup I: 1969/70
Landskampioen: 1961, 1962, 1965, 1969
KNVB-Beker: 1965, 1969
– Eddy PG: bijnaam, bedacht door journalist Evert Grifhorst. Eddy PG: “Ik vond het wel een leuke uitvinding.”
