Tekst: Pieter
In De Volkskrant staat een interview met een Amerikaanse wetenschapper. Zij doet al sinds de jaren negentig onderzoek naar het creëren van niet-bestaande herinneringen. ‘We geloven al die vrouwen klakkeloos, terwijl sommige incidenten zich in een ver verleden afspeelden. Maar wie durft daar kanttekeningen bij te plaatsen?’, zegt ze. Ook al gaat deze uitspraak niet over voetbal maar over de #MeToo-discussie, hij doet het mij wel denken aan enkele specifieke momenten uit onze clubgeschiedenis.
Momenten waar veel mensen bij waren, maar niet iedereen. Momenten waarop geschiedenis werd geschreven en waar die geschiedenis met de tijd steeds mythischer vormen lijkt aan te nemen. Momenten waarvan je weet dat ze al bijzonder waren, maar waarvan niemand het erg lijkt te vinden dat we in de jaren daarna met z’n allen die momenten nóg iets bijzonderder hebben weten te maken.
De aanloop
Hét moment dat er letterlijk voor mij uitspringt, vindt plaats in De Kuip. Niet dat ik er zelf bij was, ik keek de wedstrijd samen met ouders en zus thuis vanaf de bank. Om een kwartier later met Feyenoord-vlaggen door de straat te rennen, maar dat moment moet dus nog komen, lieve lezer, even geduld. Eerst naar het moment zelf. In de finale van de UEFA-Cup staat Feyenoord na doelpunten van Van Hooijdonk (2x) en Tomasson, maar ook van Amaroso en Koller, met 3-2 voor tegen Borussia Dortmund.
Terwijl elke minuut op de klok gekeken wordt – want elke minuut die voorbij is, zijn we weer dichterbij de eerste Europese prijs die velen mogen meemaken – loopt aan de zijlijn Ferry de Haan warm. Dat vindt iedereen logisch: de Duitsers zullen in de laatste minuten van de wedstrijd alleen maar lange ballen op de 2,02 meter lange spits, Jan Koller, gaan spelen. De ruim 1,90 meter lange verdediger De Haan vervangt vijf minuten voor tijd de kleine middenvelder Ono.
Het moment
De lange ballen gaan heen en weer, want ook Feyenoord-keeper Zoetebier heeft er geen enkele moeite mee: hij trapt de bal zo ver mogelijk de andere kant op, de hoek in. Daarna gebeurt het. De Duitse doelman trapt de zoveelste lange bal in de richting van Jan Koller, die zich voor de zoveelste keer opmaakt om de bal door te koppen naar een medespeler. Maar deze keer gaat dat anders. Het is niet De Haan die hem dwarszit – zoals iedereen had verwacht – maar de kleine Christian Gyan. In een flits van een seconde positioneert hij zich voor Koller, kopt de bal terug richting de Duitse helft en neemt zijn positie aan de rechterkant weer in. Het spel gaat verder, het stadion roert zich en de tijd tikt door. Nog even en in heel Nederland ontsteken mensen vuurwerk, zwaaien met vlaggen en klinkt er uit alle overvolle kroegen het Hand in Hand.
Zestien jaar later
Inmiddels zijn we zestien jaar verder en heeft de tijd zijn werk gedaan. In het collectief geheugen van nu staat een ander beeld gegraveerd dan wat er op dat moment daadwerkelijk is gebeurd. In de herinnering van velen is het alsof Gyan meer dan een halve meter boven Koller uittorende. Om daar enkele seconden in de lucht te blijven hangen om Koller duidelijk te laten blijken wie er gaat winnen die avond, en ergens halverwege die lange periode in de lucht kopt hij de bal terug om een verbaasde Koller zo het nakijken te geven.
Leve de herinnering
Ik bedenk me dat de herinnering, die door onszelf gecreëerde werkelijkheid, stukken leuker is dan het moment zelf. Is dat erg, dat we een loopje nemen met de waarheid? Moeten we – zoals die vrouw in De Volkskrant suggereert – het aandurven om bij dit soort overdrijvingen kanttekeningen te plaatsen? Het antwoord op die vraag is voor mij duidelijk: nee.
Aangedikt
Voetbal is emotie, nostalgie en mooie verhalen bij elkaar opgeteld. Met af en toe een doelpunt voor je club en als je geluk hebt zelfs met een kampioenschap of bekerwinst. Vraag een oud-speler naar één leuke anekdote uit zijn carrière en je krijgt er twee, beide waarschijnlijk nog flink aangedikt ook. Om van te smullen. Hetzelfde als bij supporters die uitwedstrijden bezoeken: toevallig is er áltijd wel iets unieks gebeurd wat de thuisblijver helaas heeft moeten missen. En laat dat unieke moment nou met de jaren ook nog steeds interessanter worden…
Ken jij nog meer heerlijke Feyenoord-momenten?
Ken jij naast dat moment met Christian Gyan nog meer heerlijke Feyenoord-momenten die met de tijd steeds heroïscher en groter zijn geworden dan het moment zelf? Laat het me weten, ik ben benieuwd. Ik geloof jou direct en ik beloof je dat ik er geen kanttekeningen bij zal gaan plaatsen… Lang leve de overdreven voetbalverhalen!
