Tekst: Pieter
Amstel. Stad Rotterdam Verzekeringen. Adidas. Fortis. Direktbank. Het zijn zomaar een paar namen die veel Kuipbezoekende Feyenoordsupporters moeiteloos weten op te noemen. Jaren hingen of hangen de reclameborden van deze bedrijven in ons mooie stadion. Kleine jongetjes speuren tweewekelijks de reclameborden af op zoek naar een nieuwe sponsort. Iets grotere jongetjes die een eigen bedrijf willen beginnen, dromen er al van om hier hun eigen bord te plaatsen. Nog iets grotere jongetjes doen dat ook écht en doen dat dan samen met allerlei bedrijven die het bord in de Kuip met hetzelfde gemak inwisselen voor een bord in pak ‘m beet het Gelredome, het Philipsstadion of de Euroborg. Het is maar net wat de nieuwste business case van de nieuwe commercieel manager aangeeft. Voetbal is namelijk onlosmakelijk verbonden met de commercie. In een tijd waarin een nieuw scorebord geen scorebord meer genoemd wordt maar videowall en een nieuwe reclamebord geen reclamebord meer is maar een innovatief LED-boarding systeem dat u exposure garandeert in hoogwaardige kwaliteit is het tijd voor een kleine ode aan de stilstaande reclame in de Kuip.
Shirtreclame
Om te beginnen: wat zegt de verbondenheid van commercie met voetbal over dat voetbal? Vooral natuurlijk dat het mateloos populair is. Bij een gemiddelde dam- of zwemwedstrijd zul je niet zoveel sponsors aantreffen. Dat hangt met maar één ding samen: de grootte van het publiek. Publiek trekt sponsoren aan en echt niet andersom. Toen de KNVB begin jaren tachtig toestond dat clubs het shirt mochten bevuilen met reclame, deden de clubs dat massaal. Het geld kon goed gebruikt worden om spelers te verleiden bij de club te komen voetballen. Wie overigens denkt dat het mooie Feyenoordshirt nog onbevlekt was toen Feyenoord in 1970 de Europacup 1 won, heeft het mis. Op het hart, waar we tegenwoordig niets anders willen hebben dan het logo, prijkte een symbool dat het midden houdt tussen het logo van Le Coq Sportif en dat van Puma.
Shirtreclame is inmiddels al vijfendertig jaar gemeengoed in de eredivisie en tijdens de kampioensfeesten in mei merkte ik hoeveel mensen een Feyenoordshirt zonder reclame toch nog weten te waarderen. Lopend in een retroshirt, zo’n vijftien jaar geleden aangeschaft en ook toen al retro, kreeg ik verschillende keren de vraag waar zo’n shirt te koop is!
Reclameborden
Een shirt zonder reclame is wat mij betreft helemaal OK, maar een stadion zonder reclame: ik moet er niet aan denken. Een volgepakt terrein aan de Kromme Zandweg, begin jaren dertig. Het is een prachtige luchtfoto van Feijenoord tegen HBS (5-2 winst) die ik hier in mijn hand heb. Een drukte van jewelste rondom het veld! Maar waar gaat mijn aandacht naar uit? ROOKT MISS BLANCHE CIGARETTES. Tot tweemaal toe staat dit in kapitale letters bovenop de houten hoofdtribune. Het gigantische reclamebord maakt de foto af, ook al bevat het bord qua oppervlakte nog geen drie procent van de foto. Wanneer de Kuip in 1937 in gebruik wordt genomen, hangen logischerwijs dus ook al direct reclameborden aan de ringen. Het zijn geen bekende multinationals die de club op dat moment sponsoren: ik kom bijvoorbeeld Rookt v. Rossem’s en Emaille reclame platen tegen wanneer ik op zoek ga naar foto’s uit die tijd.
Geschiedenis van Rotterdam
‘Een reclamebord is maar een reclamebord’, zullen sommigen zeggen. Maar voor mij als geïnteresseerde in vergeten verhalen zijn de borden soms aanleiding om te verdwalen in de geschiedenis van Rotterdam. Zo belandde ik via het reclamebord van de Eerste Nederlandsche Levensverzekering in 1940 (overigens een voorloper van AEGON) bij de niet meer bestaande bar-dancing Bristol op de hoek van Coolsingel en Hofplein. Eind jaren zeventig was dit blijkbaar dé place to be voor uitgaand Nederland. Later, toen ik jong was, hadden de Baja en de Hollywood die plaats overgenomen.
Tijdgeest
Reclameborden vertellen ook iets over de tijdsgeest. De Rotterdamsche Kolen Centrale en Kieboom Kolen en Olie zal je nu niet meer zien. Toch zijn energieleveranciers altijd sponsor geweest. Met Total loopt t beter is van eind jaren tachtig. En na de lelijke SHELL letters aan de lichtmasten, moeten we het tegenwoordig doen met Qurrent op de LED-boarding, want de behoefte aan energie blijft natuurlijk bestaan… Net zoals energiebedrijven zijn ook de automerken nooit uit de Kuip verdwenen. Een willekeurige greep uit de eerste helft van het bestaan van ons stadion: Jan Visser autobanden (1955), Hoogenboom Volkswagen (1955), Citroën Autocenter (1962), König Autotransporten (1966), Toyota (1972). Welke automerken ken jij zelf uit latere tijden? Geef maar toe: ze zijn nooit weggeweest als sponsor in de Kuip! Dranken zijn ook een vast onderdeel van de Kuip-sponsoren. Drink louter Kabouter (1955), Oranjeboom, bier waarbij een man zich thuis voelt (1962), Flessenmelk (1964), Coca-Cola (1965), Spinwiel Jenever (1965), Martini (1966), Skol (1971) en Hero (1971) heb ik al snel gevonden. Welke dranken waren er in jouw tijd?
Dat dit overzichtje verre van compleet is, snap je natuurlijk wel, maar wat is nou leuker dan zelf eens de hersens kraken over de reclameborden die je in De Kuip hebt gezien? Een stadion zonder reclame, ik moet er niet aan denken!
